Κατά εφαρμογή της διάταξης 102 παρ.1 του Συντάγματος, που ορίζει, ότι μπορεί να ανατίθεται στους Ο.Τ.Α. η άσκηση αρμοδιοτήτων, οι οποίες συνιστούν αποστολή του Κράτους, πραγματοποιήθηκε η ανασυγκρότηση του δεύτερου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε λιγότερες και ισχυρότερες μονάδες, [ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ 87/Α’/2010)] κ οι αρμοδιότητες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων μεταβιβάστηκαν στον Αιρετό Περιφερειάρχη σύμφωνα με το άρθρο 282 (Γενικές Μεταβατικές διατάξεις), στα πλαίσια αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που είχε προηγηθεί προς τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (π.δ. 332/83 και π.δ. 94/93).
Ως προς τον πρωτογενή τομέα της ανάπτυξης (γεωργία και κτηνοτροφία), οι Περιφέρειες καθίστανται εφεξής, ο βασικός πυλώνας του ετήσιου και πολυετούς αναπτυξιακού σχεδιασμού. Μεταξύ άλλων, οι Περιφέρειες είναι αρμόδιες για την εκπόνηση, υλοποίηση και αξιολόγηση σχεδίων προγραμμάτων και μέτρων ανάπτυξης, το σχεδιασμό, την παρακολούθηση και την υλοποίηση των έργων υποδομής, την ένταξη των επενδυτικών σχεδίων σε προγράμματα γεωργίας και κτηνοτροφίας, την προστασία και ανάπτυξη της φυτικής και ζωικής παραγωγής, καθώς και την καλύτερη οργάνωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Προς διασφάλιση της συστηματικής παράθεσης των αρμοδιοτήτων τις οποίες θα ασκεί η Περιφέρεια επιχειρήθηκε η ένταξη τούτων, μέσω κατευθυντήριων προεδρικών διαταγμάτων, όπως το υπ’αριθμ. 130 “Οργανισμός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” (ΦΕΚ 223/Α’/27.12.2010). Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ως η πλέον πολυνησιακή Περιφέρεια της χώρας και όλης της Ευρώπης, με την εντονότερη ασυνέχεια εδαφών, ο Ο.Ε.Υ. αυτής τροποποιήθηκε δύο φορές, με την αριθμ. 49947/22.07.2015 ‘Έγκριση τροποποίησης του Ο.Ε.Υ. της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” (ΦΕΚ 1666/Β’/10.04.2015) κ αριθμ. 92066/27.12.2016 “Έγκριση τροποποίησης του Ο.Ε.Υ. της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου” (ΦΕΚ 4343/Β’/30.12.2016).
Ενόψει της εκ νέου αναθεώρησης και δημιουργίας ενός σύγχρονου συστήματος διακυβέρνησης και την υιοθέτηση ποιοτικών μεθόδων διοικητικής δράσης, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη: αφενός ότι το υπηρετούν σήμερα προσωπικό δεν πρέπει να μετακινηθεί από τον τόπο της εργασίας του και αφετέρου ότι για την πρόταση αυτή γινόμαστε δέκτες αντιδράσεων των συναδέλφων, που αιφνιδιαστικά τους κοινοποιήθηκε η πρόταση. Για τον λόγο αυτό και σε συνεργασία με τους Γεωπόνους της Περιφέρειά σας έχουμε να επισημάνουμε τις κάτωθι προτάσεις-παρατηρήσεις-ανησυχίες μας:
- Συρρικνώνονται οι υπηρεσίες του πρωτογενή τομέα τόσο στα Δωδεκάνησα όσο και στις Κυκλάδες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στα Δωδεκάνησα μειώνονται οι Διευθύνσεις από 3 σε 1 και συγχρόνως μειώνονται τα τμήματα στη Ρόδο από 11 σε 3. Στα Επαρχεία τα τμήματα διαμορφώνονται ως εξής: Στην ΠΕ Κω από 2 τμήματα γίνεται 1, στην ΠΕ Καλύμνου από 3 τμήματα γίνεται 1 και στην ΠΕ Καρπάθου από 2 τμήματα δεν υπάρχει κανένα στον προτεινόμενο Ο.Ε.Υ. Δεν προβλέπεται Τμήμα Ζωϊκής & Αγροτικής Παραγωγής ΠΕ Μήλου, όπως και ΠΕ Κέας -Κύθνου & ΠΕ Τήνου. Οι ειδικότητες Γεωπόνων & Κτηνιάτρων (Γεωτεχνικών) που υπηρετούν σε αυτές τις Π.Ε. τι θα γίνουν; Θα μεταταχθούν και θα τοποθετηθούν σε άλλα νησιά; Όπως διαβάσαμε για τις υπόλοιπες ειδικότητες που ήδη υπηρετούν στις εν λόγω Π.Ε. προβλέπονται στα υπο ίδρυση δύο Τμήματα ανάλογες πολυτομεακές αρμοδιότητες!!!
- Αρμοδιότητες που από τη νομοθεσία και το επιστημονικό γνωστικό αντικείμενο ανήκουν στον κλάδο των Γεωπόνων μεταφέρονται σε άλλη Διεύθυνση. Πιο συγκεκριμένα η ζωική παραγωγή, η αδειοδότηση των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, η μελισσοκομία (Μητρώο μελισσοκόμων) που είναι αντικείμενα της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας μεταφέρονται στη Διεύθυνση Κτηνιατρικής (Ζωικής Παραγωγής & Προστασίας). Αναρωτιόμαστε πώς θα διεκπεραιωθούν τα αντικείμενα αυτά χωρίς τους Γεωπόνους επόπτες ζωοτροφών, τους Γεωπόνους μελισσοκομίας και την Επιτροπή Σταυλισμού που λειτουργεί στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Δωδεκανήσου. Το ανωτέρω προκύπτει από το γεγονός ότι δεν προβλέπεται ως Προϊστάμενος για την παρούσα Οργανική μονάδα η Ειδικότητα του Π.Ε. Γεωπόνου.
- Ιδιαίτερα μας ανησυχεί η διασφάλιση της ομαλής διεκπεραίωσης των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) που αφορά μεγάλο αριθμό επενδυτών στον αγροτικό τομέα και βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή σε όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα της Περιφέρειας μας και αφορούν τον γεωργικό, κτηνοτροφικό, μελισσοκομικό κλάδο και τη μεταποίηση. Οι επενδύσεις του Π.Α.Α. έχουν εκχωρηθεί στη Γενική Περιφερειακή Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής με κεντρικό φορέα διαχείρισης τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας 2 Δωδεκανήσου από το Υπ.Α.Α.Τ. και αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα. Τα τελευταία χρόνια εγκρίθηκαν περίπου 48.000.000€ για 880 επενδυτές και Νέους Γεωργούς.
- Με το νέο σχέδιο Ο.Ε.Υ. δημιουργείται ένα μεγάλο κενό στα νησιά Μήλο-Κίμωλο-Σίφνο-Σέριφο-Κέα-Κύθνο-Τήνο όσον αφορά τον Ποιοτικό και Φυτοϋγειονομικό Έλεγχο ένα καθαρά Γεωπονικό αντικείμενο που δεν μπορεί να ανατεθεί σε ιδιώτες, μιας κ διέπεται από Παγκόσμια νομοθεσία και δεν πρέπει να υποβαθμίζεται και να έρχεται σε τελευταία θέση, καθώς λόγω της αυξανόμενης Τουριστικής Κίνησης όλων των νησιών αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία και δεν μπορεί να ασκηθεί εξ’ αποστάσεως. Ακόμη και οι Δ.Α.Ο.Κ. που βρίσκονται εντός αστικού ιστού έχουν ως κύριο αντικείμενο τον Ποιοτικό-ΦυτοΥγειονομικό Έλεγχο για την ασφάλεια της ποιότητας ζωής & της υγείας των πολιτών-επισκεπτών καθώς και για την αποφυγή εξάπλωσης εχθρών & ασθενειών καραντίνας από άλλες χώρες ώστε να μην καταστραφεί η αγροτική παραγωγή και το αστικό πράσινο από έντομα και παθογόνα που δεν είναι γηγενή και είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθούν. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η κατάργηση αυτή θα έχει άμεση επίπτωση και στο Τουριστικό Προϊόν.
- Συρρικνώνονται οι υπηρεσίες του πρωτογενή τομέα στα Δωδεκάνησα τη στιγμή που ο μεγαλύτερος όγκος μεταποιητικών μονάδων, επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, μονάδων υδατοκαλλιέργειας, συσκευαστηρίων, επιχειρήσεων παραγωγής γεωργικών προϊόντων κλπ δραστηριοποιούνται στα Δωδεκάνησα. Ενδεικτικά σας αναφέρουμε τα παρακάτω:
| Δωδεκάνησα | Κυκλάδες |
Αλιευτικά σκάφη-ψυγεία | 257 | < 10 |
Μονάδες κρεάτος | 16 | 3 |
Ψυκτικές αποθήκες | 40 | 10 |
Εξαγωγές Κτηνιατρικής | 20 μηνιαίως | 0 |
Συσκευαστήρια Ιχθύων | 42 | 1 |
Επιχειρήσεις Υγειονομικού Ενδιαφέροντος | 10.000 | |
Μονάδες Υδατοκαλλιέργειας | 28 | 1 |
Σας προτρέπουμε να ανατρέξετε στα πεπραγμένα των Υπηρεσιών των Διευθύνσεων του πρωτογενούς τομέα που εγκρίθηκαν από το Περιφερειακό Συμβούλιο τον Ιανουάριο του 2024 όπου φαίνεται αναλυτικά ο όγκος των εργασιών και των αρμοδιοτήτων των Γεωτεχνικών υπηρεσιών.
Μπορεί οι καλλιεργούμενες εκτάσεις και οι εκτροφές να είναι λιγότερες σε σχέση με την Ηπειρωτική Ελλάδα, όμως ο επισκέπτης τουρίστας πάντοτε αναζητά γηγενή προϊόντα, πρωτογενή ή μεταποιημένα με πρώτη ύλη του τόπου που επισκέπτεται, καθώς αυτά αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς του και της ιστορίας του από την αρχαιότητα. Επιπλέον στην διακόσμηση ενός τουριστικού καταλύματος σημαντικό μέρος καταλαμβάνουν και τα καλωπιστικά φυτά που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του περιβάλλοντα χώρου τους.
Συμπερασματικά:
- Το προτεινόμενο σχήμα για τις Υπηρεσίες που αφορούν τις παραγωγικές δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα είναι ανεφάρμοστο και καταργεί τη λειτουργία των υπηρεσιών προς τους πολίτες γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς, μελισσοκόμους, επιχειρηματίες και μεταποιητές του κλάδου των τροφίμων
- Διακυβεύεται η ασφάλεια των τροφίμων και η υγεία των καταναλωτών με τους πλημμελείς ελέγχους. Οι επιστήμονες της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής είναι υπεύθυνοι με βάσει την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για τους ελέγχους from field to table (από το χωράφι στο ράφι). Οι επιβεβλημένοι έλεγχοι στα τρόφιμα και στις επιχειρήσεις τροφίμων από τους Κτηνιάτρους, τους Γεωπόνους και τους Ιχθυολόγους δεν θα πραγματοποιούνται σε μεγάλο βαθμό, διότι δεν θα μπορούν να εξυπηρετούνται όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου από το προσωπικό του Τμήματος που θα έχει έδρα τη Ρόδο.
- Στην Π.Ε. Καρπάθου οι Γεωτεχνικοί που υπηρετούν τώρα εκεί δεν θα έχουν αρμόδιο Τμήμα και θα υπάγοντα σε άλλη Γενική Διεύθυνση; Στην Π.Ε. Πάρου π.χ. προβλέπεται Τμήμα Ζωϊκής & Αγροτικής Παραγωγής (με αντικείμενα Δ.Α.Ο.Κ.), όπου δεν υπηρετεί κανένας Γεωπόνος ή Κτηνίατρος, όπως μας πληροφορούν. Σας γνωρίζουμε ότι, η αλλαγή αντικείμενου εργασίας (εάν αυτό είναι εφικτό) καθώς τα νέα Πολυτομεακά Τμήματα θα εκτελούν ή θα διαχειρίζονται αρμοδιότητες που δεν είναι Γεωτεχνικές, σε συναδέλφους που βρίσκονται κοντά στα όρια συνταξιοδοτήσεις δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη πράξη σεβασμού στην πολυετή προσφορά στην Περιφέρεια.
- Η εμπειρία των ετών λειτουργίας των Γεωτεχνικών υπηρεσιών απέδειξε ότι το υφιστάμενο σχήμα με τις Διευθύνσεις και τα τμήματα που υπάρχουν λειτούργησε πολύ καλά παρόλη την έλλειψη προσωπικού και την υποστελέχωση της Περιφέρειας σε Γεωτεχνικούς. Άλλωστε το διαχρονικό αίτημα των υπηρεσιών είναι η πρόσληψη Γεωτεχνικών και όχι η κατάργηση των Διευθύνσεων και Τμημάτων που εξυπηρετούν την Περιφέρεια και τα 54 κατοικημένα νησιά με όλες τις δυσκολίες που απορρέουν από τη νησιωτικότητα.
- Από το Συγκριτικό Πίνακα του αριθμού Οργανικών Μονάδων που εμφανίζεται στην παρουσίαση του Ο.Ε.Υ. αποδεικνύεται ότι μειώνονται τα Τμήματα και στις έδρες των Νομών και στα Επαρχεία ώστε να εξασφαλιστούν οι οικονομικοί πόροι για την αύξηση των Γενικών Διευθύνσεων και των Διευθύνσεων άλλων Υπηρεσιών εις βάρος των Υπηρεσιών του Πρωτογενή τομέα.
Πρόταση
Να παραμείνουν οι Διευθύνσεις και τα Τμήματα στις Υπηρεσίες του Πρωτογενή τομέα όπως είναι τώρα. Αυτό επιβάλλεται να γίνει, λόγω της νησιωτικότητας της Περιφέρειας η οποία είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη. Ακόμα και το σχέδιο που προτείνει η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) Α.Ε. προβλέπει Τμήματα και Διευθύνσεις των υπηρεσιών σύμφωνα με τα λειτουργούντα με τον υφιστάμενο Ο.Ε.Υ.
Επιπλέον σας παραπέμπουμε στον Ο.Ε.Υ. της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου που εγκρίθηκε το 2023 (ΦΕΚ 3705/Β΄/2023) και προβλέπει την δομή των υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα όπως είναι ο υφιστάμενος Ο.Ε.Υ. στην Περιφέρεια σας, κατά αντισοιχία.
Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία και συνεργασία.